M2PK + krew utajona w kale – test ten jest jest narzędziem przesiewowym, pomagającym wykryć stan zapalny, nowotwór jelita grubego i polipów. Stosowane są tu dwie metody: bezpośrednia, czyli produkt metabolizmu proliferujących komórek M2-PK i pośrednia na krewą utajoną iFOBT. Dzięki temu czułość badań jest większa i prowadzi do wykrycia krwawiących, jak i nie krwawiących polipów i nowotworów jelita grubego. Z pewnością jest to przydatne (choć nie zastępujące kolonoskopii) badanie przesiewowe zmian rozrostowych, wskazujące dalszą drogę leczenia: konsultacje lekarskie i dodatkowe badania. Badanie markeru M2PK oraz kału na obecność krwi utajonej przeznaczone jest dla osób z grupy ryzyka, czyli najczęściej osób 50+, obciążonych rodzinnie, otyłych, ze złymi nawykami żywieniowymi, u pacjentów z bólami brzucha, krwią w kale, podejrzeniem nowotworu i polipów. Pamiętajmy, że rozpoznany we wczesnej fazie nowotwór można wyleczyć w 90 do 95 proc. przypadków. Rak jelita grubego i odbytu to trzeci najczęściej występujący nowotwór u mężczyzn i drugi u kobiet. Co roku w Polsce wykrywa się go u około 20 tys. osób. Pamiętajmy, że badania w przypadku wyniku negatywnego powinno się wykonywać raz do roku.
Kalprotektyna – to białko, którego stężenie rośnie, kiedy rozwija się w organizmie stan zapalny. Im jest on ostrzejszy, tym wyższe jest stężenie kalprotektyny, co oznacza, że u osób zdrowych białko to występuje w śladowych ilościach. Marker ten pomaga to m.in. w różnicowaniu chorób zapalnych jelit od zespołu jelita drażliwego. Jest też specyficzny dla innych schorzeń: nowotworów jelita grubego, reumatyzmu, ostrego zapalenia trzustki, marskości wątroby, zapaleniu płuc. Stężenie kalprotektyny zmniejsza się m.in. po leczeniu hormonami kory nadnerczy. Badanie na obecność w kale „białka ostrej fazy” powinny wykonać osoby, odczuwające dolegliwości jelitowe – zaparcia, biegunki, bóle brzucha – z powracającymi lub nie mijającymi objawami, a także chorzy na wrzodziejące zapalenie jelita grubego oraz chorobę Leśniowskiego-Crohna.
Normy kalprotektyny: wynik do 50 μg/g wyklucza stan zapalny jelita, może (jeśli występują lekkie objawy) świadczyć o zespole jelita drażliwego; 50-150 μg/g – w tym wypadku pacjent musi zgłosić się do lekarza i powtórzyć badanie po upływie od 6 do 8 tygodni; 150 μg/g – uwaga, wystąpił stasn zapalny – pacjent musi wykonać dodatkowe badania, w tym kolonoskopię, RTG kontrastowe itd. i skonsultować wyniki z lekarzem.
Lamblie w kale – Giardia lamblia (Lamblia jelitowa) jest wiciowcem kolonizującym jelito cienkie, drogi żółciowe i dwunastnicę. Występuje w dwóch postaciach – trofozoidu i cysty. Zakażenie odbywa się drogą pokarmową, poprzez spożycie wody (rzadziej pokarmu) skażonych kałem ludzkim z cystami pasożyta. Z cyst uwalniają się w dwunastnicy trofozoity, które przyczepiają się do ścian jelita, dróg żółciowych, nawet pęcherzyka żółciowego i przewodów wyprowadzających trzustki i intensywnie mnożą. W świetle jelita trofozoity przekształcają się w cysty, uwalniane stopniowo z kałem. Trofozoity wykryć można w treści dwunastnicy i w pobranej zagłębnikiem żółci. W kale trofozoity znajduje się w przebiegu biegunki, w badaniu mikroskopowym zwykle wykrywa się cysty. Wyższą czułością w stosunku do metody mikroskopowej charakteryzuje się wykorzystanie metody ELISA, identyfikującej w kale antygeny pasożyta. Ponadto badanie mikroskopowe musi często być powtarzane przez kolejnych 8 do 10 dni.
Badanie ogólne kału i ocena resztek pokarmowych – to podstawowe badanie określające ogólne parametry kału, które mogą wskazywać na nieprawidłowości układu pokarmowego. Składa się ono z oceny makroskopowej i mikroskopowej preparatu. Obejmuje ocenę: barwy i zapachu, jak również uwzględnia obecność: śluzu, ropy, niestrawionych resztek pokarmowych (kulki tłuszczowe, ziarna skrobi, komórki roślinne, włókna mięsne, kryształy kwasów tłuszczowych i cholesterolu), komórek nabłonkowych, krwinek czerwonych i komórek układu odpornościowego.
Uwaga, w przypadku badania krwi zaleca się je pobranie rano (najlepiej w godz. 7-10), na czczo, po około 12-godzinnym nieprzyjmowaniu pokarmów. Przed badaniem powinno się wypić wypić niewielką ilość wody. Dzień przed nim nie należy pić alkoholu i podejmować nadmiernego wysiłku fizycznego. W przypadku badania kału pobieramy małą ilość do specjalnego pojemniczka przeznaczoną do tego łopatką. Materiał powinien pochodzić z różnych miejsc tej samej porcji kału. Do badań mikrobiologicznych i mykologicznych należy użyć pojemniczków jałowych i dostarczyć materiał do laboratorium w około godzinę od pobrania.
Wyniki badań należy zawsze konsultować z lekarzem.
Do pełnego obrazu zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu zaleca się wykonanie pakietu kontrolnego przed kolejnymi propozycjami pakietów.
