Pakiet Dziecięcy – kontrolny

Morfologia – badanie uniwersalne, jedno z najczęściej wykonywanych z krwi. Pozwala ono również na rozpoznanie niedokrwistości, na które wskazują m.in. stężenie hemoglobiny, wielkość hematokrytu i zmienność kształtu i wielkości erytrocytów (ostatnie z zaburzeń łączy się z niedoborami żelaza, kwasu foliowego i witaminy B12). Obraz krwi jest jednym z kluczowych, podstawowych badań. Pozwala na wstępne rozpoznanie anemii i deficytu żelaza, a także na ocenę krzepnięcia krwi. Ilość białych krwinek wskazuje na istnienie ewentualnych stanów zapalnych, zakażeń, chorób pasożytniczych, nowotworów czy chorób autoimmunologicznych. Analiza białych krwinek wsparta wynikami stężenia glukozy jest głównym kryterium rozpoznawania cukrzycy.

Badanie ogólne moczu – to podstawowa ekspertyza rozpoznająca choroby nerek i dróg moczowych, a także określenia przemian metabolicznych wpływających na skład moczu. Obecność w moczu glukozy, bilirubiny, ketonów i urobilinogenu informuje o zaburzeniach metabolicznych i fizjologicznych w przypadku podejrzenia cukrzycy, chorób wątroby, niedokrwistości hemolitycznej i dysfunkcji gospodarki lipidowej. Do badania pobiera się mocz nocny, czyli pierwszą  porcję ranną.

CRP – to białko C-reaktywne, inaczej nazywane białkiem ostrej fazy, co oznacza, że pojawia się we krwi, kiedy w organizmie dochodzi do stanu zapalnego. CRP są markerem zapaleń bezobjawowych – wytwarzają je tzw. cytokiny zapalne w wątrobie, komórkach tłuszczowych i ścianach naczyń tętniczych. Badanie na białka C-reaktywne wykonuje się, kiedy wzrasta ryzyko infekcji bakteryjnej, a także u noworodków z objawami infekcji i innych pacjentów z objawami posocznicy, zapalenia stawów czy tocznia. CRP jest badaniem z krwi, zazwyczaj pobieranej z żyły łokciowej.

Badanie CRP jest przeprowadzane poprzez pobranie krwi żylnej, zazwyczaj z żyły łokciowej.

Glukoza – to badanie również wykonuje się na czczo. Ocenia ono metabolizm węglowodanów, a służy do rozpoznawania i monitorowania cukrzycy. Służy także do wykrywania zaburzeń tolerancji i metabolizmu węglowodanów, w chorobach wątroby, trzustki, akromegalii, nadczynności kory nadnerczy i podczas leczenia steroidowego.

LDH – dehydrogenaza mleczanowa to enzym, który znajduje się w komórkach naszego organizmu i bierze udział w przekształceniu glukozy. Podwyższony poziom LDH wynika z wydostania się go z uszkodzonej komórki na zewnątrz. Badanie dehydrogenazy mleczanowej wskazuje więc na uszkodzenia tkanek lub nieprawidłowości w przepuszczalności błony. Marker LDH oznacza też choroby wątroby i różnicuje żółtaczki. Badanie dehydrogenazy wykonuje się w przypadkach: podejrzeń białaczki, niedokrwistości hemolitycznej i uszkodzeń komórek mięśnia sercowego, chorób dróg żółciowych, uszkodzeń mięśni szkieletowych (miopatii), podejrzenia nowotworów i chorób płuc, a także rozpoznania ostrego zapalenia trzustki.

Witamina D3 – szacuje się, że na jej niedobór może cierpieć nawet 80 procent Polaków. Trudno ją pozyskać, ponieważ głównym jej źródłem są promienie słoneczne, a sezon na D3 jest w naszym kraju wyjątkowo krótki. Witaminę nasz organizm pozyskuje też (choć w mniejszych ilościach) z pokarmów, takich jak: grzyby (również drożdże), tłuste ryby, jaja, wątroba, tran, nabiał i czerwone mięso.

Witamina D3 jest tłuszczem steroidowym organicznych związków chemicznych, prohormonem, który dopiero po modyfikacji staje się hormonem. Początkowo w skórze występuje w postaci 7-dehydrocholesterolu. Pod wpływem promieni słonecznych przekształca się w postać nieaktywną –  prewitaminę 25(OH)D3, którą analizuje badanie laboratoryjne. Ostatnim etapem, który zachodzi w nerkach, jest modyfikacja do postaci aktywnej, czyli (1,25(OH)2D3).

Dlaczego warto badać poziom witaminy D3? Jest on bardzo ważny u dzieci w okresie wzrostu: reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową, wpływając na wchłanianie się tych minerałów w jelitach, a także uwalniania ich z kości. Ponadto reguluje proces tworzenia się kości, stymulując komórki kościotwórcze i hamując rozwój komórek kościogubnych. Kolejnymi funkcjami witaminy D3 są: wpływ na układ odpornościowy, rozwój mózgu i całego układu nerwowego, regulacja ciśnienia tętniczego, funkcji trzustki i wydzielania insuliny, utrzymanie właściwej siły i masy mięśni, łagodzenie stanów zapalnych skóry i kontrolowanie ok. 200 genów.

Najczęstszymi dolegliwościami, które skłaniają do badania należą m.in.: zaburzenia kostne i obniżona masa kości, krzywica u dzieci, osteoporoza lub osteomalacja, przewlekłe choroby nerek, chłoniaki, przewlekła choroba ziarniniakowa, pierwotna nadczynność przytarczyc, przyjmowanie leków przeciwpadaczkowych i leków HAART.

Jak psychologicznie przygotować dziecko do badań?

Strach przed badaniem, niepokój i rozdrażnienie mogą utrudnić wykonanie prawidłowego pobrania krwi, a w konsekwencji zrazić dziecko do badań analitycznych w przyszłości. Jak przygotować malucha do dyskomfortowych doznań? Zakres przekazywanych dziecku informacji zależeć powinien od jego wieku, posiadanej wiedzy i doświadczenia w tym zakresie oraz stawianych przez nie pytań.

Zwykle dzieci pytają: czy będzie bolało? Mogą również zapytać: po co właściwie są badane? W przypadku małych dzieci – do 2 lat – nie ma potrzeby wcześniejszego informowania o czekającym ich badaniu. Pamięć i uwaga takiego dziecka zwykle ogranicza się do teraźniejszych sytuacji. Mogą więc one w chwili pobrania nie pamiętać wcześniejszego przygotowania. Oddziaływanie psychiczne będzie tu koncentrować się na udzielaniu bieżącego wsparcia, przytulaniu i uspokajaniu w trakcie wykonywania badania. Już sama obecność a zwłaszcza bliskość rodzica działa na dziecko uspokajająco.

Jeśli badane jest starsze dziecko – powyżej 2 lat – zakres informacji powinien być nieco szerszy. Dobrze jest powiedzieć mu, że z jednej kropelki krwi będzie można zobaczyć czy są zdrowe. Można również podkreślić że takie badanie jest konieczne, żeby przekonać się czy mogą się bawić, biegać, grać w piłkę, itp. Pomaga również powołanie się na własne doświadczenia: „mama/tata (ew. inny opiekun) też mają wykonywane takie badania; tak robią wszyscy aby być zdrowi i mieć siłę na zabawę!”.

Aby ograniczyć lęk dziecka, dobrze  jest powiedzieć, że będzie to tylko bardzo krótkie i niewielkie ukłucie, i że za małą chwilkę będzie po wszystkim. Jeśli dodamy że „mama/tata (inny opiekun) przez cały czas będzie z Tobą”, obawy dziecka na pewno się zmniejszą. Podkreślić trzeba, że bardzo ważne jest aby dziecko nie ruszało się w trakcie wykonywania pobrania.

Uwaga: nie powinno się przekonywać małego pacjenta, że zabieg pobrania krwi będzie zupełnie bezbolesny. Jeśli bowiem dziecko odczuje ból, może czuć się oszukane, uprzedzić się do kolejnych poleceń oraz, co gorsza, do badań w przyszłości.

Kolejna ważna kwestia, to przygotowanie naszego dziecka do współpracy z pracownikami punktu pobrań. Możemy powiedzieć: „Pamiętaj żeby w laboratorium słuchać dokładnie tych Pań, które tam będą, a wtedy Twoja krew będzie pobrana szybko i prawie nic nie poczujesz.”.

Aby złagodzić obawy dziecka, wskazane jest zabrać dla towarzystwa jego ulubioną zabawkę, pluszaka, przytulankę, lalkę, mówiąc np.: „Żeby Ci było raźniej, miś pójdzie z Tobą i zobaczy jaki jesteś dzielny”.

Uwaga, w przypadku badania krwi zaleca się je pobranie rano (najlepiej w godz. 7-10), na czczo, po około 12-godzinnym nieprzyjmowaniu pokarmów. Przed badaniem powinno się wypić wypić niewielką ilość wody. Dzień przed nim nie należy pić alkoholu i podejmować nadmiernego wysiłku fizycznego. Do rutynowych badań oddajemy mocz poranny, z tzw. środkowej porcji. Pierwszą porcję moczu oddajemy do toalety, a kolejną do uprzednio przygotowanego pojemnika – probówki. Badania moczu wykonuje się również w tzw. zbiórce dobowej. Niektóre wymagają dodania do zbiorki odpowiedniego stabilizatora i należy to zawsze ustalić z lekarzem lub z diagnostą w laboratorium. Mocz należy dostarczyć w ilości określonej przez laboratorium (min. 10 ml). Do badań mikrobiologicznych i mykologicznych należy użyć pojemniczków jałowych i dostarczyć materiał do laboratorium  w około godzinę od pobrania.

Wyniki badań należy zawsze konsultować z lekarzem.

Badania powiązane lub sugerowane: Pakiet dziecięcy – choroby wieku dziecięcego.