Badanie p/c przeciw transglutaminazie tkankowej IgA – oznaczenie przeciwciał IgA przeciwko ludzkiej transglutaminazie tkankowej (anty-tTG) jest badaniem diagnostycznym w podejrzeniu celiakii, przesiewowym w grupie ryzyka i użytecznym w ocenie przestrzegania diety bezglutenowej. Wykonywane jest przypadkach, gdy istnieje podejrzenie współistnienia celiakii i deficytu immunoglobulin klasy IgA, który obniża wartość diagnostyczną pojedynczego oznaczenia przeciwciał anty-tTG w klasie IgA. Powstawanie autoprzeciwciał stymulowane jest przez nadmierną reakcję na obce białko ziaren pszenicy – gliadynę, składnik glutenu, ale antygenem docelowym dla przeciwciał jest transglutaminaza tkankowa chorego, enzym odpowiedzialny za potranslacyjne modyfikacje białek. Obecność przeciwciał anty-tTG w klasie IgA jest testem wysoce czułym (ok. 90%) i specyficznym (99%). Nie powinien on być stosowany u dzieci poniżej 3 roku życia.
Badanie p/c przeciw endomysium IgA – to badanie poziomu przeciwciał IgA przeciwko endomysium mięśni gładkich (EmA) we krwi. Toksyczne działanie glutenu prowadzi do upośledzenia wchłaniania pokarmu. To z kolei powoduje występowanie różnych objawów klinicznych. Stężenie przeciwciał IgA przeciwko EmA uzależnione jest od ekspozycji na gluten. Poziom przeciwciał IgA przeciwko endomysium mięśni gładkich obniża się, kiedy zastosowana zostaje dieta bezglutenowa.
IgA (immunoglobulina) – wytwarzane są najobficiej, w ilości przekraczającej 9 g na dobę. Posiadają dwie główne podklasy: monomeryczną podklasę IgA1 obecną jako główna frakcja IgA w osoczu oraz dimeryczną IgA2, wydzielaną i obecną na błonach śluzowych, odporną na działanie proteaz bakteryjnych i proteaz przewodu pokarmowego. IgA wydzielane przez błony śluzowe i posiadające fragment wydzielniczy, nazywane są wydzielniczymi sIgA. Są obecne wydzielinie dróg oddechowych, w drogach moczowych, jelicie, ślinie i łzach. IgA pośredniczą w mechanizmach odpornościowej reakcji humoralnej zachodzących w obrębie błon śluzowych dróg oddechowych i przewodu pokarmowego. Niedobory IgA mogą mieć charakter dziedziczny. Wpływają na obniżenie odporności, głównie w przypadku współistniejących deficytów przeciwciał innych klas. Mogą natomiast zwiększać ryzyko chorób autoimmunizacyjnych (tocznia rumieniowatego układowego i celiakii) oraz zakażeń przewodu pokarmowego. Nefropatia zwiazana z IgA obserwowane jest głównie u chorych na choroby współistniejące, związane ze wzrostem IgA, jak choroby wątroby lub celiakia.
Jak odczytywać wyniki? Jeżeli poziom IgA jest poniżej zakresu wartości referencyjnych wykonuje się dodatkowo badania: p/c przeciw transglutaminazie tkankowej IgG oraz p/c przeciw endomysium i gliadynie (AGA-GAF-3X) IgG.
Uwaga, pamiętajmy, żeby do badania z krwi zgłosić się rano (w godz. 7-10), na czczo – dwanaście godzin od ostatniego posiłku. Nie można też pić alkoholu (przynajmniej dobę). Zaleca się przed pobraniem próbki wypić wodę i unikać wysiłku fizycznego.
Wyniki badań należy zawsze konsultować z lekarzem.
Jako badanie powiązane lub w drugim kroku proponujemy Pakiet diagnostyki celiakii (DQ2.2/DQ2.5/DQ8) met. PCR (badanie genetyczne w kierunku celiakii).
