Pakiet Cukrzyca – rozpoznanie

Zaleca się wykonanie tych badań profilaktycznie co 3 lata po 40-tym roku życia lub osobom, u których widoczne są objawy:

• utrata wagi przy zwiększonym apetycie;
• zmęczenie i senność;
• wzmożone pragnienie i częste oddawanie moczu;
• świąd i pieczenie skóry.

Morfologia – badanie uniwersalne, jedno z najczęściej wykonywanych z krwi. Pozwala ono również na rozpoznanie niedokrwistości, na które wskazują m.in. stężenie hemoglobiny, wielkość hematokrytu i zmienność kształtu i wielkości erytrocytów (ostatnie z zaburzeń łączy się z niedoborami żelaza, kwasu foliowego i witaminy B12). Obraz krwi jest jednym z kluczowych, podstawowych badań. Pozwala na wstępne rozpoznanie anemii i deficytu żelaza, a także na ocenę krzepnięcia krwi. Ilość białych krwinek wskazuje na istnienie ewentualnych stanów zapalnych, zakażeń, chorób pasożytniczych, nowotworów czy chorób autoimmunologicznych. Analiza białych krwinek wsparta wynikami stężenia glukozy jest głównym kryterium rozpoznawania cukrzycy. Łącznie Vitalabo bada 27 parametrów z morfologii.

Badanie ogólne moczu – zaleca się wykonywać przynajmniej raz w roku. Może ono potwierdzić podejrzenie zakażenia układu moczowego, monitorować leczenie wybranych chorób nerek, układu moczowego czy wątroby. Niepożądane są w moczu szczególnie:

* bilirubina, może wskazywać na przerzuty nowotworów, marskość lub wirusowe zapalenie wątroby;

* białko – w tym wypadku trzeba poszerzyć badania diagnostyczne;

* glukoza, podejrzenie cukrzycy;

* osad – to niedobrze, jeśli zawiera bakterie lub wałeczki szkliste, komórkowe lub ziarniste. Nic złego nie dzieje się, jeśli zawiera pojedyncze leukocyty, erytrocyty, nabłonki i niewielką ilość związków mineralnych.

Lipidogram – ilościowa ocena frakcji cholesterolu i trójglicerydów. Szczególnie przydaje się ona w ocenie ryzyka miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych oraz dyslipidemii. Profil lipidowy jest obrazem stanu gospodarki tłuszczowej organizmu, m.in. metabolizmu lipoprotein i cholesterolu. Na badanie składa się pomiar całkowitego cholesterolu (CHOL), frakcji lipoprotein HDL (lipoproteiny o wysokiej gęstości), LDL (lipoproteiny o niskiej gęstości), a także stężenie trójglicerydów.

Glukoza – badanie jej poziomu we krwi to jedno z najczęstszych badań laboratoryjnych. Może ono wykryć lub wykluczyć cukrzycę typu I lub II. Zbyt duży poziom cukru we krwi oznacza cukrzycę. Zbyt niski to rzadka przypadłość, wymagająca rozszerzonej diagnostyki. Może on oznaczać np. obecność guza insulinowego na trzustce, wydzielającego dodatkowe porcje insuliny.

Kreatynina – jej podwyższony poziom może wskazywać na kwasicę ketonową (powikłanie w przebiegu cukrzycy). Stężenie kreatyniny wspomaga także wykrywanie chorób, które mogą wpływać na funkcje wydalnicze i filtrujące nerek, np. niewydolność serca, trzustki i marskość wątroby. Kreatynina poniżej normy (53-115 µmol/l – 0,6-1,3 mg/dl) występuje u kobiet, osób starszych, niedożywionych, z utratą masy mięśniowej i małą aktywnością ruchową. To także częste zjawisko u kobiet w ciąży, związane z tzw. hiperfiltracją kłębuszkową, jak też wegetarian i wegan oraz przy urazach i chorobach neurologicznych.

Uwaga, pamiętajmy, żeby do badania zgłosić się rano (w godz. 7-10), na czczo – dwanaście godzin od ostatniego posiłku. Nie można też pić alkoholu (przynajmniej dobę). Zaleca się przed pobraniem próbki wypić wodę i unikać wysiłku fizycznego. Jeśli chodzi o mocz, to badanie powinno być wykonywane w porannej próbce. Na liście zaleceń jest stosowanie umiarkowanej diety, przyjmowanie normalnej ilości płynów, unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego (może pojawić się większe stężenie białka i ciał ketonowych), powstrzymywanie od stosunków płciowych na dobę przed ekspertyzą, dokładne umycie okolicy ujścia cewki moczowej tylko ciepłą wodą. Badanie powinno być też, w przypadku pań, przeprowadzane od dwóch dni poprzedzających menstruację do dwóch dni po jej zakończeniu. Pojawienie się dużej ilości krwinek czerwonych i nabłonków może wpłynąć na wiarygodność badań. Mocz do analizy pobieramy do czystego pojemnika jednorazowego, zakupionego w aptece (koszt jest naprawdę niewielki), po przebudzeniu, ze środkowego strumienia. Pojemnik opisujemy imieniem i nazwiskiem oraz datą urodzenia.

Wyniki badań należy zawsze konsultować z lekarzem.